Historische achtergrond van de bedelingenleer
De verlamming van het Dispensationalisme
De Margaret MacDonald-John N. Darby-C.I.Scofield
innovatie van de 19e eeuw, oftewel het
dispensationalisme, in Nederland beter bekend als de leer der bedelingen,
is een betrekkelijk late ontwikkeling. De originele formulering,
pre-tribulationaal (vóór de grote verdrukking), kan niet verder
teruggevoerd worden dan 1830 in Schotland. In 1830, begon een 15 jarig
meisje gebedssamenkomsten te bezoeken waar het fenomeen van glossolalie (het
spreken in tongen) plaats vond. Leden van Edward Irving's kerk bezochten
deze bijeenkomsten. Velen van hen ervaarde deze tongentaal, maar het was
Margaret MacDonald die de cruciale profetische aankondiging deed, dat
Jezus zou terugkomen om Zijn dienstknechten in de hemel op te nemen vóór
Hij zijn aardse heerschappij van het duizend jarig rijk zou vestigen.
Een jonge man genaamd John Nelson Darby bezocht sommige van deze
samenkomsten, en ontwikkelde toen een theologische
systeem bekend als: pretribulationaal, premillenium dispensationalisme.
Deze vorm van prechiliasme verschilt van het historische prechiliasme
omdat het Gods heerschappij over de mens verdeeld in zeven (soms 8)
i.p.v. twee perioden: Oude en Nieuwe Verbond. Deze theologie werd in de
V.S. na 1870 door vele predikers opgepikt en werd effectief
gepopulariseerd in de voetnoten van C.I. Scofield's Scofield Reference
Bible (eerste editie, 1909). Het is opvallend dat de fundamentalisten
die vast houden aan deze pretribunale doctrine van de Opname (de zgn.
geheime opname) het spreken in tongen verwerpen als een vals fenomeen of
een fenomeen van Satan. In Nederland wordt deze leer aangehangen in de
kring van de Broeders en de 'Vergadering van Gelovigen' en in de kringen
van Johannes de Heer met zijn Zoeklicht en de door hem opgerichte
"Brandpunt-Bijbelschool". Via uitgeverij Medema te Vaassen en
mensen als W. Ouweneel en R.H. Matzken is deze
leer ook gemeengoed op de Evangelische Hogeschool te Amersfoort en heeft
derhalve ook een aanhang bij de Evangelsiche Omroep in personen als Feike
Astma en de presentator van de Torenbouw van Babel... (?)
Vreemd genoeg wordt deze leer in navolging van de
Assemblies of Pentecostal Churches ook formeel aanvaard door de
Broederschap van Pinkstergemeenten. Het hoeft ons daarom niet te
verwonderen dat uitgerekend vanuit deze kringen sterk verzet is tegen
iemand als John Wimber met zijn Vineyard Churches met zijn nadruk op het
beoefenen van de charismata. De reden waarom consistente aanhangers van
de bedelingenleer per definitie anti-charismatisch moeten zijn, is
vanwege het geloof dat de gaven van de geest beperkt waren tot de
bedeling, tijd van de apostelen, welke plaats maakte voor de 'huidige
bedeling' van de gemeente, welke eindigen zal met de imminente (ieder
moment mogelijke) opname, welke noodzakelijk geacht
wordt, voor het tot voltooiing kunnen komen van Gods uitgestelde plan met
Israël, gedurende de zgn. 70e jaarweek van Daniël 9:26-29: de grote
verdrukking van 7 jaar. Anderzijds als een 'pinkstergelovige' consistent
wil zijn, dan zal hij per definitie geen aanhanger van de klassieke
bedelingenleer kunnen zijn. Het is daarom niet verwonderlijk dat er
allerlei ontwikkelingen en aanpassingen binnen deze leer plaats vinden.*
Dave Hunt's komende Holocaust
Dave Hunt, die een kenner is op het gebied van
sekten en het occulte, is zich goed bewust van de dreiging die er van de
New Age filosofie uitgaat. Hij herkent tevens de mate waarin christelijke
leiders New Age gedachtegoed onnadenkend hebben overgenomen. Zijn analyse
is echter van het begin tot het eind gekleurd door zijn mening dat we het
einde naderen van het zgn.
"Gemeente-tijdperk", dat Jezus op het punt staat Zijn volk in
de hemel op te nemen tijdens de zgn. Opname, en dat de zichtbare afval
van vandaag bijna onvermijdelijk leidt tot het oordeel. Hij houdt vast
aan de gedachte van het prechiliastische-dispensationalisme dat de kerk
van Jezus Christus in zijn confrontatie met Satan zal verliezen, totdat
Jezus Christus fysiek op aarde terugkeert om over de hele wereld te regeren.
Kort gezegd: Hunt denkt dat wij, verloste mensen, een stelletje
onbekwame verliezers zijn en geen partij zijn voor Satan en zijn
aanhangers. Hij beschouwt christenen als mensen, die door God zijn
geroepen voor een wereld-veroverende taak (Mt 28:18-20), aan wie de
Heilige Geest gegeven is (Hand 2:1-21), en toen op een missie gestuurd
werden waarvan God vanaf het begin wist, dat zij dit niet konden
volbrengen zonder Christus tegenwoordigheid in het vlees. Dit getuigt
niet bepaald van een brede visie op de gemeente.
De Grote Ontsnapping
Het moderne prechiliastische fundamentalisme
gelooft officieel dat er slechts één Bijbelse oplossing is voor de
vermeende escalerende conflicten: in de wereld: de zgn. Opname. Zij
plaatsen deze niet aan het einde van de geschiedenis, zoals de post- en
a-chiliasten. Zij plaatsen het in het midden van de geschiedenis. Dit
dient hen psychologisch als het gehoopte Grote-Ontsnappings-luikje. Dit
is de "hoop van alle historische hoop" voor de Bijbel-gelovende
fundamentalisten, zoals Dave Hunt volhoudt in zijn boek, "Whatever
Happened to Heaven?", geschreven in
1988.
Maar wat er met de hemel is gebeurd, is niet wat
hij zich werkelijk afvraagt. Wat zijn retorische vraag werkelijk zegt is:
Wat is er gebeurd met het vertrouwen van de fundamentalisten in de
doctrine van de opname voor de grote verdrukking? (De hemel is altijd
al dichtbij geweest; de opname voor de grote verdrukking niet.)
De aantrekkingskracht van deze leerstelling is zeer
groot geweest voor meer dan een eeuw omdat het de christenen een valse
hoop gaf: de mogelijkheid om naar de hemel te gaan zonder eerst in het
graf te gaan. Traditionele dispensationalisten
willen moderne Elijah's worden: niet zoals hij zijn leven leidde, dat pijnlijk,
risicovol, en zeer confronterend was tegenover de religieuze en politieke
autoriteiten (1 Kon. 18), maar zoals hij zijn leven eindigde, toen Gods
strijdwagen hem naar de hemel droeg.
Een dergelijke visie over de toekomst heeft
onvermijdelijk praktische implicaties. Als de opname de enige legitieme
hoop op onze ontsnapping naar de hemel is, waarom zou een verstandig
christen dan een hogere opleiding volgen? Waarom zou hij professioneel
worden? Waarom een Christelijke Universiteit of een nieuwe business beginnen?
Waarom zou hij iets voor het Koninkrijk doen dat een grotere toewijding
qua kapitaal vergt dan deur-aan-deur evangelisatie? Waarom eigenlijk een
nieuwe kerk bouwen? Weinig dispensationalisten zullen hier consistent
zijn. Iemand die echt in de imminente wederkomst van Christus gelooft
vraagt zichzelf: Waarom zou ik persoonlijke of gezamenlijke schuld mijden
als christenen door de opname ontslagen worden van terugbetaling? Waarom
niet de opvatting overnemen om te eten en te drinken en vrolijk te zijn want
morgen zullen we gered worden door een ontsnapping per Gods helicopter?
Hoewel zulke noodzakelijke gevolgtrekkingen ontkend worden, hoeft het ons
niet te verbazen dat de populariteit van deze visie op sterven na dood
is. Van het feit dat zijn pop-dispensationlisme wegkwijnt, getuigt Dave
Hunt zelf door het inluiden van de alarmfase: "Januari
1, 1982, zag de desertie van grote getale aanhangers van de pretrib
positie. Velen die eens opgewonden waren over het vooruitzicht elk moment
in de hemel opgenomen te worden zijn verward en gedesillusioneerd door
het klaarblijkelijk falen van een algemeen aanvaarde Bijbelse
interpretatie waarop zij eens steunde."
1988: crisisjaar voor het dispensationalisme
Er is veel voor te zeggen dat de geheime Opname
theorie in september 1988 formeel een dood van tienduizenden gestorven
is. In de zomer van 1988 verscheen een tweedelig boekje van Edgar C.
Whisenant waarvan de ene helft is getiteld "On borrowed TIme"
en de andere helft "88 Reasons why the Rapture is in 1988".
Volgens Whisenant, wiens boekje in de V.S. kortstondig voorpagina nieuws
was, zou Jezus zeker midden september, tijdens de week van Rosh Hashana,
verschijnen om Zijn Gemeente op te nemen. Alle 88 argumenten ten spijt,
het feit dat het nu al 1994 is, getuigt dat zijn these onjuist was en
daarmee net als Hal Lindsey eerder, een valse profeet of waarzegger
blijkt te zijn. Volgens Deut. 18 stond daar de doodstraf op. Een reactie
kon niet uitblijven. David A. Lewis, van de Assemblies of God, en
uitgever van "Prophecy 2000 - Prophecy Intelligence Digest"
publiceerde een manifest m.b.t. vaststellen van data betreffende Jezus
komst. Immers volgens Hand. 1 is het ons niet gegeven de tijden en
gelegenheden te weten. Dit heeft echter een zekere George T. Curle niet weerhouden
om zijn "Times of the Signs" te schrijven, waarom hij toegeeft
dat wij inderdaad niet weten welk uur Jezus wederkeert, doch wel het jaar
van zijn terugkomst: A.D. 2005!
Vraag: wanneer zullen christenen echt volwassen
worden? Wanneer zij zullen zij moe worden van een eindeloze stroom van de
paperback equivalent van geheime decoderingen?
Kan Jezus Wederkomst elke moment plaatsvinden?
De argumenten die door Dave Hunt en anderen
dispensationalisten zoals Hal Lindsey en John F. Walvoord worden
gehanteerd zijn in strijd met hun eigen positie. Hunt schrijft:
"Sinds vorige 'bedelingen' in de menselijke geschiedenis... een
gelijke tijd hebben beslagen, schijnt het nauwelijks onredelijk dat de
kerk ook een 2000 jaar op aarde zal zijn". Echter, als Zijn komst
pas over 2000 jaar zou zijn, dan was het niet imminent
in de eerste eeuw. Hunt schrijft in feite: "Hoewel er vele
aanwijzingen zijn dat de komst van de Heer zeer wel imminent
voor ons kan zijn, weten we nu in terugblik dat het niet imminent
was voor alle generaties van christenen voor ons." Erger nog, hij
schrijft: "Vreemd genoeg, het schijnt vrij duidelijk dat de waarde
voor ons, en het belang dat de Bijbel er klaarblijkelijk aan hecht, er
niet van afhangt of de wederkomst van de Heer feitelijk imminent is of niet. Het is de vurige verwachting
wat telt. En iemand als R.H. Matzken, die zichzelf als een gematigd
dispensationalist beschouwt, redeneert in navolging van de Schofield
Reference Bible dat de Brieven aan de zeven gemeenten in Openbaring
2-3 een historisch panorama geven van de Kerkgeschiedenis tot aan het
einde, inclusief de Reformatie en onze eigen tijdperk! Hoe kan de komst
van Christus imminent zijn als eerst 2000 jaar
van geschiedenis voorbij moesten gaan? En wat betreft Mattheüs 10:23
"Wanneer je in de ene stad wordt vervolgd, vlucht dan naar de
andere. Want Ik zal terugkomen voordat jullie ze allemaal hebben
bereikt"; had Jezus zich vergist? Heeft Hij zijn discipelen misleid?
Als deze verwijzing op de Tweede Komst duidt, zoals Hunt denkt, dan was dit onmiskenbaar fout. Ik neem liever aan dat Hunt
verkeerd is, dan Jezus.
Hoe kunnen we de conclusie vermijden dat de
apostelen de eerste gemeenten verkeerd hebben voorgelicht, een duidelijk
ketterse notie, en een argument dat liberale theologen herhaaldelijk
gebruikt hebben in deze eeuw tegen Bijbel-getrouwe christenen. Er is in
dit intellectueel dilemma geen uitweg als je geen onderscheid maakt
tussen Jezus komst in oordeel tegen Israel in A.D. 70 en Zijn fysieke
wederkomst in zijn laatste oordeel aan het eind der tijden!
In tegenstelling tot Dave Hunt, met respect voor de
fysieke wederkomst van de Heer in het Laatste oordeel, werd de vroege
kerk juist het tegenovergestelde verteld: Hand. 1:10-12 "En toen zij naar de hemel staarden, terwijl
Hij henen voer, zie, twee mannen in witte klederen, stonden bij hen, die
ook zeiden: Galileese mannen, wat staat gij daar en ziet op naar de
hemel? Deze Jezus, die van u opgenomen is naar de hemel, zal op dezelfde
wijze wederkomen, als gij Hem ten hemel hebt
zien varen. Toen keerden zij terug naar Jeruzalem..."
Zie echter ook het boek "The original Bible restored" by
Ernest L. Martin.
Prechiliasme: een religie van een duizendjarig bureaucratisch
tijdperk
Dave Hunt schrijft: "Onze hoop is niet in de
overname van de wereld, maar in het opgenomen worden in de hemel door
onze Heer, om met Hem in heerlijkheid te huwen en dan met Hem terug te
keren als deel van het hemelse leger om Israel te redden, Zijn vijanden
te vernietigen en deel te nemen in Zijn Duizendjarig rijk." Hunt
maakt het duidelijk: wanneer Christenen het volledige toezicht hebben, zal "Gerechtigheid snel toegediend worden".
Prechiliasme's beloofde 'New World Millennial Order' zal door de meest
machtige bureaucratie in de geschiedenis van de mensheid geregeerd
worden. Prechiliasme is een religie van een millennium-bureaucratie. Het
impliceert dat alleen een top-down bureaucratie, geregeerd aan de top
door Jezus persoonlijk (en door Christenen op alle lagere niveau's
natuurlijk), gerechtigheid voor de mensheid kan herstellen. Prechiliasme
is daarom een escha-tologie gebaseerd op geloof in een totale
bureaucratie. Haar aantrekkings-kracht is gebaseerd op een apocalyptische
vooronderstelling dat God-vrezen-de christelijke mensen, door het
prediken van het evangelie en het gehoorzamen van God's wet, gedoemd zijn
te falen in de geschiedenis totdat Jezus lichamelijk terugkomt om een
regering van terreur op te zetten tegen boosdoeners. De sleutel tot
sociale regeneratie, zeggen de prechiliasten, is een bureaucratie die
persoonlijk door Christus wordt geuitgevoerd. Tot die tijd kan niets van
betekenis gedaan worden om deze wereld te genezen.
Alleen Christus duizendjarig bureaucratisch
tijdperk kan vrede brengen en vrijheid in de geschiedenis.
Reconstructionisten vragen: Hoe kan welke bureaucratie dan ook, mensen of
samenlevingen rechtvaardig maken? Hoe kan een top-down bureaucratische
orde de menselijke natuur veranderen? Dat kan het niet. Prechiliasten
beseffen dit. Dat is waarom ze zeggen dat de mensen zo angstig zullen
zijn voor de gevolgen van hun overtredingen dat ze God's wet zullen
gehoorzamen. (Vraag: Gehoorzaamde Adam? en waar kunnen de details van de
wet anders gevonden worden dan in het Oude Testament?)
Waarom dan zijn mensen vandaag niet bang om God
ongehoorzaam te zijn? Blijkbaar alleen omdat Jezus niet lichamelijk op
aarde aanwezig is. Maar in een wereld van miljarden mensen, zal Hij voor
de meeste mensen voor het meest van de tijd evengoed onzichtbaar zijn.
Hoe zit dat dan met die lange rij van wachtende mensen voor Jezus Hof van
Hoger Beroep? Zal het ook maar enigszins korter zijn dan de rij in Mozes'
dagen, toen Jethro hem adviseerde een hiërarchisch hof van beroep op te
zetten (Exodus 18)?
En hoe zit het met de kwaliteit van de oordelen van
de rechters in het duizendjarig rijk? Zullen zij superieur zijn aan de
oordelen die vandaag geveld worden? Op welke manier? Hoe? En wat zal er
met het ideaal van democratie gebeuren wanneer alleen christenen
gemachtigd zullen zijn om civiele oordelen te vellen? Waarom is
democratie het politieke ideaal van vandaag en theocratie het ideaal voor
het komende millennium? Waarom zou theocratie dan beter werken dan nu? Er
kan hier maar een antwoord op zijn: een geloof dat Christenen tijdens
het millennium op een of andere manier bovennatuurlijk getransformeerd
zullen worden. Zij zullen nieuwe wijsheid krijgen. Maar waar in
Bijbel geeft het zelfs maar een hint dat Jezus lichamelijke presentie op
de een of andere manier, in en uit zichzelf Zijn mensen in competente
rechters doet veranderen? Zie hier het geloof in een bijna magische
transformatie als de onverklaarde hart en ziel
van de prechiliastische-dispensationele politieke theorie.
Een dergelijk geloof in de kracht van bureaucratie
vormt de essentie van de machtsreligie van het seculiere humanisme. De betrouwbaarheid
van Jezus handjevol dagelijkse oordelen zou niet automatisch het karakter
of de competentie van de aardse rechters onder hem hervormen. De mensen
en burgerlijke rechters zouden nog steeds de Bijbel moeten raadplegen op
zoek naar gerechtigheid, net zoals zij dat nu moeten doen.
Wat mensen nodig hebben is een vrijheid onder een
door de Bijbel geopenbaarde wet, niet méér bureaucratie. Wat zij nodig
hebben is een theonomie herleving, niet meer bureaucratie. Wat zij nodig
hebben is een op de Bijbel gebaseerde sociale theorie, dat leert dat
vervullers van het verbond vandaag met succes instituties, inclusief de
Staat kunnen hervormen, voor Gods heerlijkheid. De pro-bureaucratie,
prechiliastische visie op de burgerlijke regering is een ander onderdeel
in de traditionele piëtistische-humanistische overeenkomst. Het gaat in
Engeland terug tot 1660 toen Koning Charles II na de dood van Oliver
Cromwell weer op zijn plaats gezet werd. Op het continent van Europa gaat
het zelfs nog veel verder terug.
Samenvatting van de kritiek op het
dispensationalisme:
·
culturele relativiteit vs.
morele absoluten
·
antinomianisme vs. eenheid van
de Schrift
·
wetticisme vs. genoegzaamheid
van de Schrift
·
pietisme vs. social
transformation
·
Niet gerealiseerde implicaties
van Jezus Hemelvaart
Christelijke Reconstructionisten verwerpen zo'n visie op het Koninkrijk van God in de
geschiedenis. Zij beweren dat het de tegenwoordigheid van Jezus Christus
aan de rechterhand van God is - het credo van het orthodoxe christendom,
dat alleen de transformatie van mensen en verbond-instituties mogelijk
maakt. Omdat Jezus vanuit de Hoge regeert, hebben Hij en Zijn Vader de
Heilige Geest gezonden om mensen tot een reddend geloof in Christus te
brengen. Het is deze door de Heilige Geest geleide transformatie, i.p.v.
het vestigen van een toekomstige internationale bureaucratie, dat de
enige legitieme Bijbelse basis is, voor een allesomvattende sociale
hervorming.
Het is niet méér nodig dat Jezus op een fysieke
troon zit in een letterlijk Jeruzalem om Zijn koninkrijk op aarde in de
geschiedenis tegenwoordig te doen zijn, dan voor satan om op een troon te
zitten in een of andere locatie - New York City, misschien? - om zijn
domein in de geschiedenis tegenwoordig te doen zijn. Geen christen leert
dat satans rijk onwerkelijk is in de geschiedenis omdat hij hier niet
fysiek op aarde is. Evenwel zijn alle
prechiliasten gedwongen door hun eschatologie vol te houden dat Christus'
Koninkrijk op aarde niet reëel is in de geschiedenis, omdat Hij in de
hemel op zijn troon is. Dit is dus inconsistent met wat zij geloven over
satans rijk.
Doordat Jezus Christus niet fysiek tegenwoordig is
met zijn Gemeente in de geschiedenis, heeft de kerk grotere kracht. Dit
was het expliciete onderwijs van Christus: Joh 14:25-27
Jezus maakte het Zijn discipelen duidelijk dat ze beter af
waren, met zijn fysieke afwezigheid. Joh 16:7
De moderne kerk lijkt nagenoeg de leer van
Christus' Hemelvaart te hebben genegeerd of onderkend. De moderne kerk
ziet de hemelvaart niet in termen van Zijn definitieve triomf in de
geschiedenis over satan en zijn verwanten. Zijn bloed werd vergoten op
Golgotha. De lichamelijke opstanding van Jezus Christus was de
historische gebeurtenis waardoor Zijn kerk door de Heilige Geest
bekrachtigd werd voor wereldheerschappij. De wereld zal toenemend
hervormd worden door het werk van de Heilige Geest in de harten van
mensen, en ook door de pogingen van Zijn volk de Bijbelse wet te
proclameren en het te gehoorzamen in de geschiedenis. Degenen die dat
ontkennen, zijn simpel niet onder de indruk van de kracht van de Heilige
Geest en de doeltreffendheid van de Bijbelse wet. Zij geloven dat satan,
werkend in de harten en handelingen van verbondsmatig rebellerende
mensen, veel meer macht heeft in de geschiedenis dan God door Zijn
Geest-bekrachtigde mensen uitoefent. Christenen schijnen vandaag meer
onder de indruk te zijn van de macht van het humanisme dan van de
transformerende kracht van de Heilige Geest. Daarin delen zij een ander
fundamenteel principe met de humanisten.
Postmillennianisme versus Pessimillennianisme
"Eenvoudig gezegd, is postchiliasme de visie
dat Christus terug zal keren op aarde nadat het door de Geest gezegende
evangelie overweldigend succes heeft gehad met het brengen van het 't christelijk geloof in de wereld" (p. 248)
"Postchiliasme stelt dat het geprofeteerde
koninkrijk van Christus in de eerste eeuw gevestigd was en zich
zegevierend over de aarde zal verspreiden d.m.v. het propageren van het
Evangelie van de reddende genade van Jezus Christus." p.148
"De fundamentele natuur van het Messiaanse
Koninkrijk dat tijdens Jezus aardse bediening gevestigd werd, is in
essentie verlossend en geestelijk van karakter, i.p.v. politiek en
lichamelijk. Vanwege de intrinsieke kracht ...van
Christus verlossing, zal dit koninkrijk een transformerende
socio-culturele invloed uitoefenen in de geschiedenis, wanneer meer en
meer mensen tot Christus bekeerd worden." p.140vv
"Er komt een tijd in de wereldse geschiedenis,
in continuïteit met het heden en resulterend vanuit lopende opererende
geestelijke krachten, waarin de overweldigende
meerderheid van mensen en naties zich tot hun redding vrijwillig zullen
buigen voor de Heerschappij van Jezus Christus, en zo-doende een tijdperk
van wijdverspreide gerechtigheid, vrede en voorspoed zullen
inluiden."
Hetgeen dat het Bijbelse postchiliasme het meest van a-chiliasme
en pre-chiliasme onderscheidt, is het geloof dat de Schrift het succes
van de grote opdracht in deze tijd van de gemeente leert.
Theonomisten hebben het optimistische geloof dat de
naties van de wereld "discipelen van Christus zullen worden, en dat
de gemeente zal groeien om de aarde te vervullen, en dat het Christendom het dominante principe zal worden".
David Chilton drukt hetzelfde geloof uit: "De
tuin van Eden, de Berg van de Heer zal in de geschiedenis hersteld
worden, door de kracht van het evangelie en de woestijn zal zich
verheugen en bloeien als een roos (Jes 35:1)"
Rushdoony zegt het als volgt: "Postchiliasme
gelooft daarom, dat de mensen gered moeten worden en dat zijn regeneratie
het startpunt is voor een mandaat om heerschappij uit te oefenen in
Christus' naam over elk gebied van leven en denken. Postchiliasme in zijn
klassieke vorm verwaarloost de kerk niet en het verwaarloost ook het werk
voor een Christelijke staat en school niet, voor de soevereiniteit en de
kroonrechten van de Koning over individuen, families, instituties,
kunsten, wetenschap, en alle andere dingen. Meer nog, het stelt dat God
in de weg voor zijn verovering voorzien heeft: Zijn Wet. Elk woord dat
God spreekt is wet; het is bindend voor de mensen. Genade, liefde, en Wet
zijn alleen tegenstellingen in een heidense visie; voor God, dienen zij
een algemeen doel: het bevorderen van Zijn koninkrijk en
heerlijkheid."
Volgens Greg Bahnsen meenden vele schrijvers, waaronder Alva McClain, John F. Walvoord, J. Barton
Payne, Merril F. Unger en Jay Adams ten onrechte dat vanaf de eerste
wereldoorlog 't postchiliasme onpopulair zou
zijn. En dat het meestal ten onrechte is afgedaan vanwege kranten-exegese,
mispresentatie, kritiek die aan twee kanten snijdt en voorbarige en
ongegronde beschuldigingen.*
Vooral Peter Leithart, laat zien dat dit historisch
een vertekend beeld geeft. De visie dat het Koninkrijk van God verwijst
naar Christus rechtvaardige en genadige heerschappij over alle dingen,
inclusief families, kerken, bedrijven en burgerlijke besturen, en zal
triomferen in de geschiedenis en op aarde, is niet iets van de laatste
decennia. Een optimistische kijk op de toekomst van het koninkrijk op
aarde dateert al van de vroegste kerkvaders, vooral t.t.v. de
gereformeerde kerken van de 16e en 17e eeuw en de eerste anderhalve eeuw
van het ontstaan van de koloniën in Amerika, (t.t.v. Jonathan Edwards en
de Great Awakening, met als hoogtepunt de 19e eeuw (Second Great
Awakening vanaf 1790) toen de visie dat het Koninkrijk van God in
toenemende mate op aarde zal triomferen, het Amerikaanse Protestantisme
binnendrong en alle denominaties: Congregationalisten, Baptisten,
Presbyterianen, Anglicanen of Gereformeerden doordrong.
Verschillende sociale en theologische
ontwikkelingen veroorzaakten rond 1875, toen John Darby op uitnodiging
van Dale L. Moody vaste grond in Amerika begon te krijgen, een neergang
in dit optimisme, zonder haar echter uit te doven. Als oorzaken worden
genoemd: revivalisme, nationalisme, sentimentalisme (feminisering van de
Amerikaanse cultuur; vrouwen zijn immers de meest trouwe kerkbezoekers;
modernisme/secularisme (modernisatie, industrialisatie en urbanisatie; de social gospel movement) en niet in het minst
dispensationalisme in aansluiting op het fundamentalisme, dat in reactie
op laatstgenoemde oorzaak zich terugtrok van sociale en politieke actie,
zodat George Marsden spreekt van de "Great Reversal". Tegen de
tijd van de Eerste Wereldoorlog werd sociaal christendom diepgaand
geïdentificeerd als liberaal en werd daarom door vele conservatieve
evangelicalen met groot wantrouwen bekeken. Evenals een optimistische
kijk op het koninkrijk. Marsden merkt op dat de
eerste fase van de 'Great reversal' gekenmerkt werd door: "een
verandering van postmillenniale naar premillenniale visies op de relatie
tussen het koninkrijk en de huidige sociale en politieke orde". Daar
kwam bij de Burgeroorlog, de Eerste Wereldoorlog en de revolutie in Rusland.
"De evangelicalen trokken zich niet ineens
terug. In feite, zoals Marsden laat zien, waren prechiliasten zeer actief
in de periode na de Eerste Wereldoorlog. Echter, elke volgende tragedie
dwong de evangelicalen verder en verder terug in de beschermde muren van
hun eigen gemeenschappen en van een privé geloof. Elke tragedie
herinnerde de Amerikanen aan de zondige natuur van de mens. Dus, droeg
elke tegenslag bij aan een klimaat van pessimisme". Voor zover er
nog van overwinning werd gesproken, was zij persoonlijk en individueel,
niet cultureel.
Dat het postchiliasme niet is uitgedoofd moge
blijken uit de geschriften van:
- B.B. Warfield, die
tot zijn dood op Princeton doceerde;
- J. Gresham Machen, de
stichter van Westminster Theological Seminary in 1929, waar hij tot
1937 doceerde;
- John Murray, prof. in
de systematische theologie aldaar van
1930-1966;
- Roderick Campbell's "Israel and the New Covenant",
1954;
- O.T. Allis's "Prophecy and the Church", 1945 met
als subtitel: "An examination of the claim of dispensationalism
that the church is a mystery parenthesis which interrupts the
fulfillment to Israel of the Kingdom prophecies of the OT";
- Loraine Boettner's
"The Millennium", 1957;
- J. Marcellus Kik, die
zijn postchiliastische lessen over Mt 24 en Opb 20 aan het
Westminster gaf in 1961 en voor de opkomst van CRM ten slotte nog de
invloed van Iain Murray (Puritan Hope) en the Banner of Truth Trust
in Groot-Brittannië. (In Nederland... Vrijgemaakt Gereformeerde
Gemeente?
Waar het culturele pessimisme ondertussen toe
leidde moge blijken uit David Wilkerson's overtuiging dat Amerika zich
niet zal bekeren en het oordeel over zich zal halen; het doemdenken in
het spoor van pop-theologen als Hal Lindsay en Tim Lahaye en laatst Dave
Hunt die nog verder gaat dan alle andere dispensationalisten stelt, dat
het plan van God slechts wijst op de nederlaag van Zijn Kerk in de
geschiedenis. "Het koninkrijk van God zal nooit op
aarde gemanifesteerd worden, zelfs niet tijdens dispensationalisme's
aardse millennium", het zal in feite "het laatste bewijs zijn
van de niet corrigeerbare natuur van de mens". Dit maakt dat
DeMar en Leithart spreken van Hunt's "heavenly other-wordly
kingdom" en zijn theologie van historisch wanhoop.
En wat te denken van Edgar Whisenant's "88
Reasons Why the Rapture is in 1988". Wie een aardig exposé wil
hebben van talloze miscalculaties m.b.t. tot de zgn. Opname, leze Dwight
Wilson's "Armageddon Now: The Premillenarian Response to Russia and
Israel Since 1917", 1977. Een en ander heeft echter wel
ethisch gevolgen voor ons handelen. Ideeën hebben consequenties!
Kenneth L. Gentry definieert eschatologie (Kosmisch
i.p.v. persoonlijk) als een theologische discipline die zich bezig houdt
met het ontdekken van de door God geopenbaarde, lange termijn doelstelling
van de wereld en de geschiedenis; met de richting van de geschiedenis
naar de voltooiing. Dit impliceert dat men begint bij de schepping, daar
het einde verbonden is met het begin (Jes 46:10; Opb 21:6; 22:13).
Een belangrijk aspect van het beeld Gods in de mens
heeft te maken met zijn drang tot heerschappij, welke beheerst dient te
worden door goddelijke principes. (Edenic Expectation of Victory/creation
mandaat Gen 1:26-27)
|
